Dick Maan attendeert me op een in Nederland verschenen onleesbare publicatie.

In de reeks Kwadraat-bladen, die onder redactie van Pieter Brattinga werden vervaardigd en verspreid door Steendrukkerij De Jong te Hilversum - befaamd onder grafische vormgevers - verscheen in 1964 een nummer onder de titel: een onleesbaar Kwadraat-blad, dat werd ontworpen door de futurist en constructivist Bruno Munari (1907-1998)

'Alle pagina's zijn versneden en leveren allerlei geometrische vormen op bij het omslaan.'

Nog een onleesbaar boek dat in zijn geheel via Flickr bekeken kan worden:
Codex Seraphinianus.

In een onontcijferbare taal wordt (kennelijk) een parallelle wereld geschapen die in niets op de onze lijkt. Alleen zijn er herkenbare elementen in de duizenden unieke, half-surrealistische illustraties.

Dit is nu eens geen middeleeuws raadselboek. De auteur is de Italiaanse architect Luigi Serafini (1949), die twee jaar aan het boek heeft gewerkt. Het verscheen in 1981 in twee delen.
Er is indertijd ook een Nederlandse versie uitgekomen (van vertaling kun je niet spreken). Exemplaren zijn antiquarisch zeer gewild - ik zag hier en daar al prijzen van 400 euro genoemd.

Om de tekst hoef je het dus niet te willen hebben, maar om de illustraties des te meer. Ik ga ervoor sparen.
Voorlopig stel ik me tevreden met de scans op Flickr.

In 1971 stond uitgever Jaco Groot in een Parijs café te praten met de kunstenaar Roland Topor. Het gesprek ging over onleesbare boeken.
'Ik heb zo'n boek gemaakt,' zei Topor, 'morgen, zelfde tijd, zelfde café, breng ik het mee.'

Toen Groot het boekje de volgende dag zag, zei hij tot Topors stomme verbazing: 'Dat gaan we uitgeven!'

Het boek dat de titel Souvenir draagt en inmiddels een antiquarische zeldzaamheid is, verscheen bij uitgeverij Thomas Rap, in 1978 gevolgd door een tweede druk bij Uitgeverij De Harmonie.

Roland Topor werd door Adriaan van Dis geïnterviewd in diens boekenprogramma. Van Dis overhandigde Topor het onleesbare boek en vroeg hem een stukje voor te lezen. Topor, hierop onvoorbereid, sloeg spontaan een hand voor zijn mond en begon mompelend en onverstaanbaar voor te lezen.

Uitgever Groot is de enige ter wereld die weet welke tekst door Topor onleesbaar werd gemaakt.

Via Flickr te bekijken: scans van pagina's uit het Voynich Manuscript.

Het boek wordt bewaard in de Universiteit van Yale en is geschreven tussen 1450 en 1520.
Er is geen touw aan vast te knopen.

De taal en het schrift zijn onbekend, de illustraties zijn raadselachtig - over de inhoud is niets met zekerheid bekend.
De grootste geleerden op het gebied van de cryptologie hebben er hun tanden op stuk gebeten - de befaamde codebreakers uit de Tweede Wereldoorlog kwamen er niet uit.

Zo is de opvatting ontstaan dat het wel eens een grote Middeleeuwse grap zou kunnen zijn.

Maar misschien dat door deze verspreiding via internet een jongen van dertien op een achterkamertje in een woonkazerne van Hongkong na een middagje puzzelen de sleutel vindt en een boek leesbaar wordt dat binnen tien jaar door miljoenen gelovigen over de gehele wereld wordt aanbeden als het nieuwe Boek der Boeken.